Historia i tradycje

Rybołówstwo uprawiane było w Finlandii od zamierzchłych czasów, odkąd kraj ten zamieszkiwany był przez ludzi, to znaczy od ok. 10 000 lat. Łowienie ryb i spożywanie darów licznych wód jest również w dniu dzisiejszym ważnym elementem życia miejscowej ludności. Wędkarze rekreacyjni przynoszą złowione ryby do domu i przyrządzają z nich smakowite dania rybne.

Zdjęcie: Jari Salonen 

Siedzenie i medytowanie przy ognisku jest ważnym elementem wyprawy wędkarskiej.

Tysiące fińskich jezior powstało w okresie polodowcowym, kiedy wody uwalniające się z topniejącej masy lodowca o grubości 2−3 km, wypełniały zagłębienia wyżłobione w ziemi. Populacje ryb zamieszkujących w rozległych wodach, umożliwiły zaludnienie terenów Finlandii i przetrwanie w surowych warunkach klimatycznych tamtych czasów. Dary wód są niezwykle istotnym źródłem pożywienia dla ludności Finlandii również w dzisiejszych czasach.

Finowie wypracowali własne tradycje rybackie. Istnieją różne formy połowów dla najważniejszych gatunków ryb, dostosowane do różnych wód, łowisk i sezonów.

Zdjęcie: Kimmo Pöri 

Na rzece Utsjoki, w skrzynce przynęt muchowych znajdzie się zawsze odpowiednia muszka do wędkowania.

   
Kultura rybacka rozkwita

Rybactwo i akweny pełne ryb to element tożsamości Finów. Dla wielu osób przebywanie na terenach wodnych i delektowanie się piękną naturą - to sposób na życie. Historyczne znaczenie wód i rybactwa widoczne jest w nazwach wielu miejsc i miejscowości.

Wędkarstwo było ulubionym hobby prezydenta Urho Kekkonena, zapalonego wędkarza, który odbył najdłuższą kadencję prezydencką w historii Finlandii. Jedną z najbardziej znanych tradycji bożenarodzeniowych, jest obdarowywanie urzędującego prezydenta szczupakiem wigilijnym, przez rybaków fińskiego wybrzeża bałtyckiego. Również literatura i sztuka pełne są tematów wędkarskich i rybnych. Dla poprawienia szczęścia rybackiego Finowie wymyślili zaklęcia, z których najpopularniejszy brzmi: „daj mi Antti okonie, daj Pekka małe rybki!”.

Dla nikogo nie jest zakoczeniem, że dla Finów żyjących pośród tak wielkiej ilości wód, wędkowanie zalicza się do najpopularniejszych form spędzania wolnego czasu. Około 40 % ludności, tj. ok. 2 milionów obywateli Finlandii wybiera się na ryby co najmniej raz w roku. Aktywnych wędkarzy są setki tysięcy, a dla wielu osób wędkowanie to najważniejsze hobby.

W Finlandii tradycje międzynarodowych kontaktów wędkarskich sięgają niemal 200 lat. Na początku XIX wieku angielscy wędkarze muchowi odnaleźli obfite łowiska łososia w rzece Teno, a rosyjscy arystokraci odkryli wielką obfitość troci w majestatycznym potoku Vuoksi. Metoda łowienia na muchę stosowania przez Anglików, rozpowszechniła się szybko w Finlandii. Miejscowi wędkarze zaprojektowali niezliczone ilości ręcznie wykonanych przynęt muchowych, dostosowanych do fińskich wód i ryb.

Zdjęcie: Risto Jussila 

Trollingowanie z łódki wiosłowej należy do najbardziej tradycyjnych metod połowu ryb.

Stare metody wędkowania, nowoczesny sprzęt

Wiele z obecnie stosowanych metod wędkowania liczy sobie tysiące lat. Najstarsza sieć świata znaleziona w Korpilahti, w regionie Antrea, ukazuje niezwykle wysoką technikę rybołówczą, stosowaną przez dawnych rybaków zamieszkujących tereny Finlandii.

W średniowieczu groble budowane na wielkich rzekach łososiowych należały do największych i najbardziej rozwiniętych pułapek na ryby. Ich zbudowanie i użycie wymagało od społeczności rybackiej intensywnej współpracy. Na rzece Tenojoki jeszcze dziś można zobaczyć ostatnie ślady starych grobli.

Łowienie ryb z zastosowaniem przynęty typu błystka stosowane było już w czasach prehistorycznych, a obecnie przekształciło się w nowowczesne wędkarstwo sportowe. Błystki używane były w Finlandii już w epoce kamiennej. Najbardziej wiarygodne dowody pochodzą z epoki żelaza, z ostatnich lat X wieku. Z tego okresu pochodzą miedziane błystki znalezione w Rautalammi i w Tampere.

Sezon wędkarstwa zimowego w Finlandii trwa długo. Jest to ważny okres połowów. Z pokrywy lodowej łowi się na różne sposoby. Najstarszą i w dalszym ciągu najpopularniejszą metodą jest wędkowanie spod lodu na błystkę. Nowoczesny sprzęt jest lekki i różni się znacznie od solidnego wyposażenia „rybaka Kullervo” z okresu kamiennego.

Zdjęcie: Jari Salonen 

Złowiona ryba smakuje najlepiej przyrządzona tuż nad wodą.

Złowione przez siebie ryby smakują najlepiej

Wędkowanie rekreacyjne w Finlandii uprawiane jest w różnych formach. Myślą wiodącą wielu wędkarzy jest ”pożywienie prosto z czystych wód siecią łowione”. W innych częściach Europy sieci kojarzą się przede wszystkim z pracą rybaków zawodowych.

W ostatnich dziesiątkach lat, łowienie ryb za pomocą pułapek stacjonarnych utraciło znacznie popularność. Coraz częściej wędkarze ścigają ryby sprzętem złożonym z wędziska i spławika. Wśród przedstawicieli młodszego pokolenia rozszerza się praktyka wędkowania „łap i puszczaj wolno”.

Typowy wędkarz fiński jest zacięty, uparty i zna się dobrze na łowieniu ryb. Odznacza się skłonnością do kwiestionowania metod łowienia i opinii kolegów wędkarzy, jak i „mądrości książkowych” urzędników i badaczy. Nie mniej jednak potrafi szybko uczyć się nowinek, zwłaszcza jeśli sąsiadowi udaje się regularnie zdobywać większe ryby. Jeżeli argumenty kolegi wydają się niepodważalne, wędkarz może nawet skłonić się do zmiany swoich starych przekonań.

Zdjęcie: Jari Tuiskunen 

Kontakt z wodą jest elementem życia wielu Finów.